Iridoviridae là một họ virus có cấu tạo đa diện với đường kính nằm trong khoảng 120-300nm, cá biệt có những cá thể lên đến 350nm (như giống Lymphocystivirus). Nhân virus chứa DNA mạch đôi dsDNA với kích thước phân tử 140-303 kbp bao gồm các trình tự DNA mã hóa cho gen và những trình tự khác. Họ virus này có một phổ vật chủ rất rộng bao gồm nhóm không xương sống (như côn trùng), nhóm động vật có xương sống biến nhiệt như cá, lưỡng cư và giáp xác. Dựa trên kích cỡ, phổ vật chủ, sự trao đổi chéo DNA, sự có mặt của enzyme methyltransferase, và trình tự của protein vỏ (MCP), iridoviridae được chia làm 5 nhóm bao gồm iridovirus, Chloriridovirus , Ranavirus, Lymphocystivirus và Megalocytivirus. Các loài trong nhóm Iridovirus và Chloriridovirus về cơ bản chỉ nhiễm trên côn trùng trong khi cá là vật chủ của nhóm Lymphocystivirus và Megalocytivirus. Những loài thuộc nhóm , Ranavirus được biết là nhiễm trên lưỡng cư, bò sát và cá có vảy. Ngoài ra, có nhiều báo cáo cho thấy nhiều virus thuộc họ iridoviridae, như loài giống như Irido nhiễm trên cua biển Macropipus depurator có thể lây nhiễm sang các loài giáp xác khác Sergestid iridovirus (SIV) nhiễm trên ruốc, Acetes erythraeus và nhóm virus iridescent nhiễm trên sâu đá. Hiện nay, virus iridescent chỉ được ghi nhận trên tôm hùm nước ngọt Cherax quadricarinatus.

Hình.1. Cảm nhiễm SHIV. Tôm cảm nhiễm có triệu chứng gan nhợt nhạt, ruột không có thức ăn

Hình.2. Mô bệnh học của tôm nhiễm SHIV cố định bằng Davidson. Trong đó, hình (a) cơ quan tạo máu. (b) là mang. (c) là gan tụy. (d) là chân bò. Mũi tên đen chỉ thể vùi bắt màu bazo. Mũi tên trắng nhiễm sắc thể vón cục.

Virus mới này gây ra tỷ lệ chết cao ở những trang trại nuôi tôm thuộc tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc và được gọi tạm thời là SHIV. Quan sát mô bệnh học cho thấy sự hiện diện của thể vùi bắt màu ba zơ và nhân vón cục đối với cơ quan tạo máu và tế bào máu trong mang, gan tụy, chân bò và cơ. Sử dụng giải trình tự, những trình tự thu được cho thấy có khả năng virus này thuộc nhóm iridoviridae. Phân tích cây di truyền của trình tự protein cấu tạo nên vỏ của virus (MCP) và ATPase cho thấy virus này là một loài mới mà không thuộc 5 nhóm đã biết của họ iridoviridae. Quan sát qua kính hiển vy điện tử cho thấy virus có hình đa diện đặc trưng với đường kính trung bình 158.6 ± 12.5 nm (n=30) và 143.6±10.8 nm(n=30) và kích thước nhân là 85.6±6nm (n=30). Thí nghiệm cảm nhiễm bằng phương pháp tiêm cơ, tiêm ngược vào hậu môn cho tỷ lệ chết dồn tích lên đến 100%. Kết quả lai tại chỗ cho thấy các mô tạo máu, mang và các xoang trong khối gan tụy cho kết quả dương tính. Thêm vào đó, một phương pháp PCR tổ đặc hiệu cho virus này đã được phát triển và kết quả cho thấy virus này nhiễm trong L. vannamei, F. chinensis và M. rosenbergii. Kết quả này cho thấy virus này là một mối nguy mới đối ngành tôm của Trung Quốc.

Nguồn
(Qiu et al., 2017)
Qiu, L., Chen, M.-M., Wan, X.-Y., Li, C., Zhang, Q.-L., Wang, R.-Y., Cheng, D.-Y., Dong, X., Yang, B., Wang, X.-H., Xiang, J.-H., Huang, J., 2017. Characterization of a new member of Iridoviridae, Shrimp hemocyte iridescent virus (SHIV), found in white leg shrimp (Litopenaeus vannamei). Scientific Reports. 7, 11834.